Obywatele obcych państw pracujący w Polsce mogą być traktowani przez prawo podatkowe jako rezydenci lub nierezydenci. W zależności od tego czy ktoś jest rezydentem podatkowym, czy nie, różnie będą wyglądały jego obowiązki podatkowe.
W aspekcie PIT rezydentem podatkowym jest osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawodawca w art. 3 ust. 1a updof określił, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
Spełnienie przynajmniej jednej z tych przesłanek pozwala uznać, że dana osoba ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski.
Przepis ten stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska (art. 4a updof).
W przypadku gdy dana osoba spełnia przesłanki do uznania, że ma ona miejsce zamieszkania zarówno na terytorium Polski, jak i innego państwa, to wówczas stosuje się tzw. normy kolizyjne określone w stosownej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania (z reguły są one zawarte w art. 4 ust. 2 umowy).
W 2023 r. możliwe było ustalanie ośrodka interesów życiowych obywatela Ukrainy w uproszczony sposób - na podstawie pisemnego oświadczenia o posiadaniu na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodka interesów życiowych). Stosownie do art. 52zn updof ta możliwość dotyczyła obywateli Ukrainy:
Przepis ten miał zastosowanie do oświadczeń złożonych od 1 stycznia 2023 r. (art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. poz. 185).
Osoba fizyczna posiadająca status rezydenta podlega tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Oznacza to, że niezależnie od swojego obywatelstwa podlega ona w Polsce opodatkowaniu od wszystkich osiągniętych dochodów, bez względu na to w jakim państwie je uzyskała.
Status nierezydenta oznacza, że osoba fizyczna podlega obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy).
| Zakres obowiązku podatkowego | |
| pracownik jest polskim rezydentem | pracownik nie jest polskim rezydentem |
| rozlicza się w Polsce ze wszystkich dochodów uzyskanych w danym roku zarówno w Polsce, jak i za granicą | rozlicza się w Polsce tylko z dochodów uzyskanych na terytorium Polski |
Jeżeli cudzoziemiec został zatrudniony na podstawie umowy o pracę przez polskiego pracodawcę i pracuje w Polsce, dochody z tej umowy podlegają opodatkowaniu w Polsce. W tym przypadku nie ma znaczenia, czy przebywa w Polsce poniżej, czy powyżej 183 dni w roku podatkowym. Pracodawca potrąca z jego wynagrodzenia zaliczki na podatek dochodowy, a po zakończonym roku podatkowym, do końca lutego, przesyła mu informację PIT-11 o wysokości uzyskanych przychodów oraz pobranych zaliczkach.
| Różnice w wypełnianiu PIT-11 dla rezydenta i nierezydenta | ||
| wyszczególnienie | pracownik jest polskim rezydentem podatkowym | pracownik nie jest polskim rezydentem podatkowym (nierezydent) |
| adres zamieszkania | polski adres zamieszkania | zagraniczny adres zamieszkania |
| rodzaj obowiązku podatkowego | należy zaznaczyć pole "nieograniczony obowiązek podatkowy" | należy zaznaczyć pole "ograniczony obowiązek podatkowy" |
| urząd skarbowy, do którego adresowana jest informacja | należy wskazać urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania pracownika na terytorium Polski | należy wskazać urząd skarbowy właściwy dla nierezydentów w danym województwie (są określone w § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych - Dz. U. z 2022 r. poz. 565) ustalony ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby płatnika |
Przypominamy, że od stycznia 2022 r. nie ma możliwości przesłania drogą elektroniczną informacji PIT-11 z wpisanym ciągiem tych samych cyfr (np. 1111111111 czy 9999999999). Potwierdza to Krajowa Administracja Skarbowa w komunikacie pt. "Płatniku, sprawdź, czy wpisałeś prawidłowy nr PESEL/NIP podatnika", opublikowanym na stronie www.podatki.gov.pl. Jego treść podaliśmy 26 stycznia 2024 r. w Serwisie Głównego Księgowego (w zakładce Aktualności). Wynika z niej, że: "Wpisanie prawidłowych danych rejestracyjnych w informacji o przychodach pracownika jest obowiązkiem wynikającym z ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Nieprawidłowy numer PESEL/NIP lub wpisanie ciągiem tych samych cyfr (np. 1111111111 czy 9999999999) utrudni, a często nawet uniemożliwi podatnikowi rozliczenie się z podatku za 2023 r. w usłudze Twój e-PIT".
Podatnik PIT, który nie jest polskim rezydentem podatkowym, może rozliczyć dochody z umowy o pracę na różne sposoby, tj.:
| Zwróć uwagę!
Cudzoziemcy, którzy osiągają przychody i składają w Polsce zeznanie podatkowe, tak samo jak polscy obywatele, mają prawo - po spełnieniu ustawowych warunków - do skorzystania z przewidzianych w polskim prawie podatkowym preferencji, ulg i odliczeń. |
Jeśli przychody wykazane w PIT-11 są jedynym źródłem dochodu nierezydenta podlegającym opodatkowaniu w Polsce, to właściwym zeznaniem dla niego jest PIT-37. Natomiast formularz PIT-36 będzie właściwy, gdy poza przychodami wykazanymi w tej informacji osiąga np. przychody z działalności gospodarczej opodatkowane według skali podatkowej.
Twój e-PIT to usługa, w której podatnikowi udostępnione jest zeznanie podatkowe przygotowane przez Krajową Administrację Skarbową (zwaną dalej KAS) na podstawie m.in. informacji PIT-11. Usługa jest dostępna w serwisie e-Urząd Skarbowy, na stronie www.podatki.gov.pl.
W tej usłudze zeznania podatkowe za 2023 r. są dostępne od 15 lutego 2024 r.
Pracownik rozliczający się za 2023 r. na formularzu PIT-37 może pozostawić to zeznanie bez zmian do automatycznej akceptacji. Jego indywidualne zeznanie podatkowe przygotowane w usłudze Twój e-PIT, zostanie automatycznie zaakceptowane 30 kwietnia 2024 r. (jest to równoznaczne z jego złożeniem).
Podatnik może też zalogować się do Twój e-PIT i zweryfikować swoje zeznanie PIT-37, które dla niego przygotowała KAS, a następnie:
Warto pamiętać, że odmienna sytuacja ma miejsce w przypadku PIT-36 za 2023 r. To zeznanie podatkowe nie zostanie automatycznie zaakceptowane 30 kwietnia 2024 r. Podatnik musi rozliczyć się samodzielnie przez usługę Twój e-PIT lub korzystając z formularza wysyłanego za pośrednictwem internetu, lub w formie papierowej.
| Zwróć uwagę!
Podatnik nie musi odrzucać zeznania udostępnionego w usłudze Twój e-PIT, jeśli złoży rozliczenie w inny sposób, np. w formie papierowej. |
Jak wspomnieliśmy wcześniej, usługa Twój e-PIT to jedna z opcji dokonania rocznego rozliczenia PIT. Podatnik ma prawo złożyć zeznanie we własnym zakresie, w tym w formie elektronicznej. Składając zeznanie w ten sposób, może skorzystać z komercyjnego programu pozwalającego na przesyłanie rozliczeń do systemu e-Deklaracje. W tym celu nasze Wydawnictwo, jak co roku, przygotowało w ramach Programu DRUKI Gofin bezpłatną funkcjonalność - PIT Gofin 2023, która umożliwia wypełnienie interaktywnego formularza zeznania podatkowego za 2023 r. i wysłanie go za pośrednictwem internetu. Skuteczne dostarczenie dokumentu zostanie potwierdzone Urzędowym Poświadczeniem Odbioru.
W celu złożenia zeznania podatkowego w formie elektronicznej można także skorzystać z interaktywnych formularzy zeznań dostępnych na www.podatki.gov.pl.
Podatnik może przygotować swoje zeznanie podatkowe w formie papierowej. Wypełniony formularz można wysłać za pośrednictwem poczty lub złożyć osobiście w urzędzie skarbowym.
Nierezydenci składają zeznanie podatkowe w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Obsługą takich podatników zajmuje się na terenie danego województwa urząd skarbowy wskazany w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 565). Właściwość miejscową urzędu skarbowego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustala się w przypadku nierezydentów nieprowadzących działalności gospodarczej według:
Jeżeli właściwości urzędu skarbowego nie można ustalić na podstawie wymienionych kryteriów, pod uwagę bierze się miejsce wykonywania czynności, z tytułu których uzyskiwany jest przychód, w szczególności miejsce świadczenia usług (wykonywania pracy).
| Urzędy skarbowe właściwe w sprawach opodatkowania nierezydentów | |
| województwo | urząd skarbowy |
| dolnośląskie | Urząd Skarbowy Wrocław-Psie Pole |
| kujawsko-pomorskie | Drugi Urząd Skarbowy w Bydgoszczy |
| lubelskie | Pierwszy Urząd Skarbowy w Lublinie |
| lubuskie | Pierwszy Urząd Skarbowy w Zielonej Górze |
| łódzkie | Urząd Skarbowy Łódź-Śródmieście |
| małopolskie | Urząd Skarbowy Kraków-Śródmieście |
| mazowieckie | Trzeci Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście |
| opolskie | Pierwszy Urząd Skarbowy w Opolu |
| podkarpackie | Pierwszy Urząd Skarbowy w Rzeszowie |
| podlaskie | Pierwszy Urząd Skarbowy w Białymstoku |
| pomorskie | Pierwszy Urząd Skarbowy w Gdańsku |
| śląskie | Pierwszy Urząd Skarbowy w Katowicach |
| świętokrzyskie | Drugi Urząd Skarbowy w Kielcach |
| warmińsko-mazurskie | Urząd Skarbowy w Olsztynie |
| wielkopolskie | Urząd Skarbowy Poznań-Nowe Miasto |
| zachodniopomorskie | Trzeci Urząd Skarbowy w Szczecinie |
W wyniku obliczenia podatku w zeznaniu podatkowym może okazać się, że zaliczki na podatek były wyższe lub niższe niż kwota podatku wynikająca z tego zeznania.
Jeżeli z zeznania wynika, że nierezydent ma do zapłaty podatek, to musi go wpłacić na mikrorachunek. Termin końcowy zapłaty podatku to 30 kwietnia 2024 r. Późniejsza zapłata obciążona będzie koniecznością naliczenia odsetek za zwłokę. Inne rozwiązanie, określone w art. 45cf updof, obowiązuje w przypadku podatku wynikającego z zeznania podatkowego PIT-37 za 2023 r. automatycznie zaakceptowanego w ramach usługi Twój e-PIT. Z powołanego przepisu wynika, że w przypadku braku wpłaty podatku z takiego zeznania organ podatkowy w terminie miesiąca od dnia upływu terminu płatności (tj. do 31 maja 2024 r.) informuje podatnika o obowiązku jej wpłaty w terminie 7 dni od dnia doręczenia tej informacji. Dotrzymanie tego terminu pozwoli uniknąć zapłaty odsetek za zwłokę za okres od dnia następnego po upływie ustawowego terminu płatności podatku (od 1 maja 2024 r.) do dnia wpłaty.
Natomiast zwrot nadpłaty podatku wykazanej w zeznaniu podatkowym składanym przez osobę niemającą miejsca zamieszkania w Polsce jest realizowany na wskazany przez nią rachunek osobisty (może to być rachunek zagraniczny).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
